“Als iedereen zich opsluit in zijn eigen wereldje krijg je een verdomd nare samenleving waar mensen bang zijn voor elkaar”, zegt TEDxHaarlem spreker Christine Otten. “Als je jezelf opent en werkelijk met een ander verbindt, is er een wereld te winnen.”
Christine Otten brak in 2004 door als auteur met de roman De Laatste Dichters. Het boek is bewerkt voor theater en recent vertaald in het Engels. Literaire vrijheid en culturele toe-eigening zijn grote thema’s tijdens haar onlangs verschenen boek We hadden liefde, we hadden wapens, geïnspireerd op het verhaal van de vrouw en zoon van Robert F. Williams, één van de eerste zwarte leiders in Amerika. Christine pleit er op TEDxHaarlem voor dat verbinding maken ons dichter bij elkaar brengt en ook beter zicht geeft op wie je zelf bent.
Je schreef recentelijk op je site: “Eindelijk is het zover: de inmiddels klassiek te noemen roman De Laatste Dichters is vertaald in het Engels.” Waarom wilde je dat zo graag?
“De Laatste Dichters is een Amerikaans boek. Ik schreef vanuit het perspectief van een groep Afro-Amerikaanse dichters, ‘The Last Poets’, die eind jaren zestig begin jaren zeventig furore maakten met militante zelfkritische gedichten. Ik bleef het pijnlijk vinden dat het boek eerder niet beschikbaar was voor de mensen waar het over gaat. Ik hoop dat het niet twaalf jaar zal duren voordat We hadden liefde, we hadden wapens ook vertaald gaat worden.”
In je laatste boek schreef jij als witte auteur opnieuw vanuit een zwart perspectief. Er is discussie gaande of dat kan. Wat vind je daarvan?
“Dat vind ik een reële vraag en het is goed daarover na te denken. Je moet jezelf als schrijver wel in een context plaatsen. Jezelf in dit geval heel bewust zijn dat je uit een samenleving komt die het product is van een koloniale geschiedenis. In het algemeen vind ik het mooie van literatuur nu juist dat je een ander kunt zijn. Zowel door te schrijven als door te lezen, kun je van alles zijn: een man, een geestelijk gestoord iemand, een topmodel. Ik geloof niet dat de conclusie van deze discussie zou moeten zijn dat schrijvers zich maar niet meer in anderen moeten verplaatsen. Dat zou verschrikkelijk zijn.”
Waarom zeg je dat je dat verschrikkelijk zou vinden?
“Omdat het voor mij niet gaat over wit of zwart. Het is nooit begonnen als ‘nu ga ik eens leuk over zwarte mensen schrijven’. Het is begonnen zoals ik elk personage of echt persoon ontmoet: met affiniteit, herkenning, empathie en nieuwsgierigheid. In onze tijd leggen we de nadruk op verschillen tussen mensen. Ik stel me open voor de overeenkomsten, de basis waarop ik me met een ander verbindt. Die verbinding die dan ontstaat is leerzaam en maakt het leven leuker, interessanter en – letterlijk en figuurlijk – kleurrijker. Het moment dat je je werkelijk openstelt voor een ander geeft ruimte aan verandering.”
En die verbinding brengt ons dichter bij elkaar?
“Ik vind het heel belangrijk om dat punt te delen, zeker in deze reactionaire rottijd. Ik schrik me rot als ik zie wat mensen op Facebook tegen elkaar zeggen. Racisme komt meer openlijk naar boven en daar moeten we uit! Wij zijn de democratie met z’n allen en daar is verbinding op alle fronten heel hard nodig.”
Je laatste boek gaat ook het theater in?
“Ja, met onder andere Huub van der Lubbe, Manoushka Zeegelaar Breeveld en Ntjam Rosie in de hoofdrollen! Op 28 januari is de première in Amsterdam. Je moet niet raar opkijken als Huub een zwart personage speelt. Ik vind het leuk en spannend tegelijk om de personages uit het boek het theaterpodium op te zien wandelen en door die personages ook zélf een podium te krijgen bij TEDxHaarlem. Hoe mooi is het als literatuur zo tot leven komt!”
Christine Otten spreekt op 2 december op TEDxHaarlem in de Philharmonie.
Koop nu je ticket!
Interview: Brenda Smeenge
Foto: Marjory Haringa
